Bỏ qua nội dung
Hiểu rõ luật bóng đá do FIFA và IFAB ban hành không chỉ giúp bạn thưởng thức trận đấu một cách trọn vẹn mà còn có thể tự tin tranh luận như một chuyên gia. Dươi đây, Xoilac.za.com sẽ hệ thống lại những quy định cốt lõi và cập nhật các thay đổi mới nhất mà bất kỳ người hâm mộ nào cũng cần nắm.
Các quy định cơ bản trong luật bóng đá từ FIFA
Những quy định về số lượng cầu thủ, thời gian thi đấu hay cách xác định bàn thắng chính là “xương sống” của môn bóng đá.
Số lượng cầu thủ
Theo luật bóng đá, mỗi đội bóng được phép có tối đa 11 cầu thủ trên sân trong lúc trận đấu diễn ra, trong đó bắt buộc phải có một thủ môn. Một trận đấu không thể bắt đầu hoặc tiếp tục nếu bất kỳ đội nào có ít hơn 7 cầu thủ.
Về luật thay người, các giải đấu chuyên nghiệp hiện nay thường cho phép mỗi đội thay 5 cầu thủ trong 3 lượt để không làm gián đoạn trận đấu. Khi một cầu thủ nhận thẻ đỏ trực tiếp hoặc 2 thẻ vàng, họ sẽ bị truất quyền thi đấu và đội bóng đó phải tiếp tục trận đấu với số người ít hơn, không có cầu thủ nào được vào thay thế vị trí đó.
Luật bóng đá quy định về thời gian thi đấu
Một trận đấu bóng đá tiêu chuẩn không đơn giản chỉ kéo dài 90 phút mà còn bao gồm nhiều khoảng thời gian quan trọng khác. Thời gian thi đấu chính thức của một trận đấu gồm hai hiệp, mỗi hiệp kéo dài 45 phút. Thời gian nghỉ giữa hai hiệp đấu không quá 15 phút.
Sau mỗi hiệp, trọng tài sẽ cộng thêm thời gian bù giờ cho những gián đoạn như thay người, chấn thương hay các tình huống câu giờ. Trong các trận đấu loại trực tiếp, nếu hai đội hòa sau 90 phút, họ sẽ thi đấu thêm hai hiệp phụ, mỗi hiệp 15 phút. Nếu vẫn bất phân thắng bại, loạt sút luân lưu (penalty shootout) sẽ được áp dụng để tìm ra đội chiến thắng.
Luật ghi bàn và xác định bàn thắng hợp lệ
Một bàn thắng được xem là hợp lệ khi toàn bộ quả bóng đã đi qua vạch vôi cầu môn, nằm giữa hai cột dọc và bên dưới xà ngang. Bàn thắng sẽ không được công nhận nếu trước đó đã có lỗi xảy ra bởi đội tấn công.
Chẳng hạn, cầu thủ phạm lỗi với đối phương, dùng tay chơi bóng hoặc một cầu thủ đã ở trong tư thế việt vị và tham gia vào tình huống bóng. Công nghệ Goal-line và VAR (Trợ lý trọng tài video) ngày nay hỗ trợ đắc lực cho trọng tài trong việc xác định các bàn thắng một cách chính xác nhất.
Các lỗi phổ biến và hình phạt trong thi đấu bóng đá
Để đảm bảo tính công bằng, luật bóng đá có những quy định rất rõ ràng về các lỗi và hình phạt tương ứng.
Các lỗi phổ biến bao gồm xoạc bóng nguy hiểm, kéo áo, đẩy người, và đặc biệt là lỗi dùng tay chơi bóng (để tay chạm bóng một cách cố ý hoặc trong tư thế không tự nhiên). Tùy vào mức độ nghiêm trọng và vị trí phạm lỗi, trọng tài sẽ đưa ra các hình phạt.
- Thẻ vàng: Dùng để cảnh cáo một cầu thủ có hành vi phi thể thao, câu giờ, hoặc phạm lỗi có tính hệ thống. Nhận hai thẻ vàng trong một trận đấu bóng đá tương đương với một thẻ đỏ.
- Thẻ đỏ: Dùng để truất quyền thi đấu của cầu thủ có hành vi bạo lực, phạm lỗi nghiêm trọng ngăn cản một cơ hội ghi bàn rõ rệt, hoặc có lời lẽ lăng mạ.
Các tình huống “bóng chết” và “bóng sống”
Trận đấu được chia thành hai trạng thái chính là bóng sống (ball in play) và bóng chết (ball out of play), với các quy tắc khởi động lại trận đấu khác nhau.
Theo luật bóng đá, bóng được coi là “chết” khi đã đi hết đường biên dọc hoặc biên ngang, hoặc khi trọng tài thổi còi dừng trận đấu. Các tình huống bắt đầu lại trận đấu từ bóng chết bao gồm:
- Phạt góc: Khi đội phòng ngự làm bóng đi hết đường biên ngang của đội mình.
- Ném biên: Khi quả bóng đi hết đường biên dọc.
- Đá phạt: Sau một tình huống cầu thủ phạm lỗi. Có hai loại là phạt trực tiếp (có thể sút thẳng vào gôn) và gián tiếp (phải chạm vào một cầu thủ khác trước khi vào gôn).
- Phạt đền: Khi đội phòng ngự phạm lỗi trong vòng cấm địa.
- Thả bóng: Khi trọng tài cần bắt đầu lại trận đấu một cách trung lập.
Luật việt vị
Theo tin tức bóng đá, một cầu thủ bị coi là ở vào vị trí việt vị nếu bất kỳ bộ phận nào của đầu, thân hoặc chân ở bên phần sân của đối phương và ở gần đường biên ngang của đối phương hơn so với bóng và cầu thủ đối phương cuối cùng thứ hai (thường là hậu vệ cuối cùng, không tính thủ môn). Tuy nhiên, cầu thủ chỉ bị phạt khi ở vị trí đó mà tham gia vào tình huống bóng một cách tích cực như nhận bóng, cản trở đối phương.
Những thay đổi luật bóng đá mới cập nhật từ FIFA
Một trong những thay đổi lớn nhất gần đây là việc áp dụng vĩnh viễn luật thay 5 người trong các trận đấu chính thức. Điều này cho phép các huấn luyện viên có nhiều phương án chiến thuật hơn, đồng thời giúp cầu thủ duy trì thể lực tốt hơn. Sự ra đời của VAR đã thay đổi bộ mặt trận đấu, giúp trọng tài chính sửa chữa các sai sót rõ ràng liên quan đến bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp và nhận diện sai cầu thủ.
Ngoài ra, các quy định về lỗi chạm tay cũng được làm rõ hơn để giảm bớt tranh cãi, nhấn mạnh vào hành động có chủ ý và tư thế tay không tự nhiên. Những thay đổi này không chỉ tăng tính công bằng mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến cách các đội bóng triển khai chiến thuật.
Việc trang bị kiến thức về luật bóng đá không chỉ làm tăng trải nghiệm xem của người hâm mộ mà còn giúp chúng ta thấu hiểu hơn những quyết định của trọng tài và ý đồ chiến thuật của các huấn luyện viên. Hy vọng nội dung trên của Xoilac.za.com đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan và chi tiết hơn để thêm yêu và tự tin thưởng thức vẻ đẹp của môn thể thao vua.
Xem thêm:
VFF là gì? Vai trò, chức năng và ảnh hưởng trong bóng đá Việt